Waar zitten relatief gezien de meeste innovatieve chemiebedrijven?

Liza van Breukelen
11 april 2025

Nederland telt duizenden bedrijven die innoveren op het gebied van chemie. Innovatiespotter heeft er 7.000 in Nederland geïdentificeerd. Maar in welke gemeenten zijn relatief gezien de meeste te vinden? In deze blog presenteren we de top 10 gemeenten waar verhoudingsgewijs de meeste innovatieve chemiebedrijven zijn gevestigd.

Dit is de vierde blog in een reeks van 11, waarin per Innovatiethema de top 10 gemeenten wordt uitgelicht.

De top 10 gemeenten

De ranglijst toont gemeenten met de hoogste relatieve innovatiescore op het thema Chemie. Deze innovatiescore geeft inzicht in hoeveel individuele bedrijven per gemeente actief zijn met innovaties in de chemie, in verhouding tot het totale aantal bedrijven.*

Innovatie in de chemie

De chemische sector houdt zich bezig met de samenstelling, structuur, eigenschappen en reacties van stoffen, de veranderingen die ze ondergaan en hoe ze met elkaar reageren. Chemische processen vormen de basis voor veel andere sectoren.

In Nederland vindt innovatie in de chemie plaats binnen vier hoofdgebieden:

Verduurzamen van de chemische sector speelt een steeds grotere rol. Groene chemie (green chemistry) richt zich op het ontwikkelen van chemische producten en processen die het milieu zo min mogelijk belasten.

Innovaties vinden vaak plaats op het raakvlak van sectoren – zogeheten cross-sectorale innovaties. De chemiesector vormt een belangrijke basis voor innovaties in andere gebieden, zoals bouw, hightech, circulaire economie, gezondheidszorg en energie.

Moerdijk scoort het hoogst

De ranglijst wordt aangevoerd door de Gemeente Moerdijk, waar meerdere grote spelers in de chemie zijn gevestigd, zoals Air Liquide en Shell. In het haven- en industriegebied Port of Moerdijk zijn veel innovatieve chemiebedrijven gevestigd. Een voorbeeld hiervan is Ecocem, dat een technologie ontwikkelde voor duurzaam cement met tot 70% minder CO₂-uitstoot.

Wageningen op de tweede plaats

In Wageningen speelt de Wageningen University & Research (WUR) een belangrijke rol bij chemie-innovaties. Internationale onderzoeksprojecten zoals ESTELLA, gericht op de ontwikkeling van recyclebare biobased composieten, dragen bij aan het regionale ecosysteem. Dat trekt andere innovatieve bedrijven aan. Een voorbeeld van een innovatief bedrijf uit de regio is Aquamarijn, dat microzeefmembranen ontwikkelt voor nauwkeurige scheiding van stoffen, bijvoorbeeld voor waterzuivering.

Chemieclusters in het zuiden en noorden

Ook zuidelijke en noordelijke gemeenten met chemieclusters scoren hoog. Sittard-Geleen staat op de derde plek in de ranglijst en huisvest chemiecluster Chemelot, met bedrijven als DSM en SABIC. Op de bijbehorende Brightlands Chemelot Campus wordt gewerkt aan innovatieve toepassingen zoals membraantechnologie, bioplastics en plasmatechnologie.

Een innovatief voorbeeld uit deze regio is Blue Plastics, dat met hun Clean Blue Technology een geavanceerd reinigingssysteem ontwikkelde. De technologie maakt vervuild plasticfolie automatisch schoon en scheidt het, waardoor het geschikt wordt voor hoogwaardige recycling in de circulaire chemie.

In het noorden springt Gemeente Eemsdelta eruit. Op het Chemie Park Delfzijl wordt onder andere gewerkt aan het produceren van groene waterstof. Het Chemport Innovation Centre richt zich als aanjager van van groene chemie op bedrijven uit de Chemport-regio om duurzame ideeën en technologieën verder te brengen.

Een voorbeeld uit Eemsdelta is Alteqo, ontwikkelaar van GlycaSol & Glycamal. Dit zijn plantaardige oplossingen die de stabiliteit, oplosbaarheid en opname van werkzame stoffen verbeteren, onder andere in medicijnen.

Hoe wordt de innovatiescore berekend?

Innovatiespotter analyseert alle Nederlandse bedrijven op innovatie en duurzaamheid, waaronder Chemie. Op basis daarvan is per gemeente het aandeel innovatieve chemiebedrijven berekend. Door dit percentage te vergelijken met het landelijke gemiddelde, is de innovatiescore van elke gemeente vastgesteld. Gemeenten die boven het gemiddelde presteren krijgen een positieve score.

De methode vergelijkt niet alleen het aantal innovatieve chemiebedrijven per gemeente, maar ook hoe groot hun aandeel is in het totaal aantal bedrijven. Amsterdam bijvoorbeeld heeft meer innovatieve chemiebedrijven in absolute aantallen, maar omdat in Amsterdam ook veel andere bedrijven zijn, is het aandeel innovatieve chemiebedrijven daar kleiner.

In Moerdijk is het totaal aantal bedrijven lager, maar een groter percentage daarvan is innovatief in chemie. Daarom scoort Moerdijk met deze methode hoger dan Amsterdam. Het resultaat van deze methode is een betrouwbare benchmark.

Wat zijn Innovatiethema's?

In het Innovatiespotter-bedrijvenregister analyseren we systematisch alle Nederlandse bedrijven op innovatie en duurzaamheid. Deze bedrijven worden ingedeeld in 11 Innovatiethema’s die aansluiten bij het missiegedreven innovatiebeleid en de SDG’s (Sustainable Development Goals).

Vanaf 13 maart publiceren we regelmatig een blog waarin we per Innovatiethema de top 10 gemeenten uitlichten. In de vorige editie stond het Innovatiethema Bouw centraal. In de volgende blog komt de top 10 gemeenten van het Innovatiethema Water aan bod.

Blijf op de hoogte van de top 10 van de andere Innovatiethema’s:

Circulaire Economie
Hightech
Bouw
Chemie
Water
Energie
Logistiek
ICT
Health
Sociale Impact
Agrifood

Hoe presteert jouw gemeente?

Ben je benieuwd welke innovatieve chemiebedrijven actief zijn in jouw regio? Maak dan een proefaccount aan en krijg direct toegang tot ons platform met gegevens over alle Nederlandse bedrijven.

Het proefaccount biedt ook toegang tot het Innovatie- en Duurzaamheidsdashboard. Dit dashboard bevat verschillende datavisualisaties, waaronder de regiovergelijker. Daarmee zie je in één oogopslag hoe jouw gemeente presteert ten opzichte van anderen.

Wil je nieuwe inzichten in chemie in jouw regio?

Onze data maakt innovatie en duurzaamheid zichtbaar en meetbaar. Neem contact met ons op voor een vrijblijvende afspraak en ontdek hoe onze inzichten bijdragen aan jouw vraagstuk.

Mail ons

*Voor een representatief beeld zijn in de analyse alleen gemeenten met 3.000 of meer bedrijven meegenomen en de 111 kleinste gemeenten buiten beschouwing gelaten. Daarnaast zijn bedrijven zonder werknemers niet meegenomen. In ons platform zijn de gegevens van alle Nederlandse bedrijven in alle gemeenten beschikbaar.

Lees ook de eerdere blogs in deze reeks: